تکنولوژی Iris در دوربین مداربسته چیست ؟
برای درک مفهوم Iris در دوربین مداربسته باید اول بدانیم که Iris در لغت به معنای عنبیه چشم است. شکل 1 تصویری از لنز یک دوربین مدار بسته است به قسمت مرکزی و سیاه رنگ آن توجه کنید، مانند عنبیه چشم انسان (نقطه سیاه رنگ مرکز چشم) بزرگ و کوچک میشود و نور ورودی را کنترل میکند. البته در چشم انسان این تغییر سطح به صورت خودکار توسط خود عنبیه ولی در دوربین مدار بسته با استفاده از یک دریچه دایرهای انجام میشود.
جسم سیاه بیشترین مقدار جذب نور را دارد ولی مقدار این جذب بستگی به سطح جسم سیاه دارد. بنابراین وقتی نور محیط کم میشود یا زیاد میشود چشم یا لنز دوربین مدار بسته برای کنترل کیفیت تصویر نور وردی از تصویر را تنظیم میکند به صورتیکه اگر نور محیط کم شود عنبیه چشم انسان و متناظراً Iris در دوربین مداربسته سطح خود را برای دریافت حداکثر نور افزایش میدهد و بالعکس اگر نور محیط زیاد شود Iris یا عنبیه سطح خود را کاهش داده و از ایجاد تصویر براق و بی کیفیت جلوگیری میکند.
انواع Iris در دروبین مداربسته:
- ثابت
- تنظیم دستی
- تنظیم اتوماتیک یا خودکار
- P-Iris
در ادامه برخی ویژگیهای انواع Iris توضیح داده شده و با ذکر چند توصیه معرفی Iris در دوربین مداربسته را به پایان میرسانیم.
-
Iris غیر قابل تنظیم یا ثابت:
مقدار نور ورودی از این لنزها همواره تابع نور محیط است و لنز دوربین همواره مقدار مشخص و ثابتی از نور محیط را دریافت میکند (مثلاً 80% نور محیط). طبیعی است در صورت کاهش یا افزایش نور محیط کیفیت تصویر تغییر خواهد کرد.
-
تنظیم دستی:
در این نوع Iris مقدار نور ورودی توسط نصب کننده یا هر فرد دیگری قابل تنظیم است. مهمترین مشکلی که این نوع لنزها در طول زمان پیدا میکنند، از کار افتادن دریچه کنترل است.
-
تنظیم اتوماتیک یا خودکار:
در این نوع Iris کنترل نور به صورت خودکار انجام میگیرد البته این به معنای کنترل هوشمند نیست بلکه با استفاده از یک مدار الکتریکی این کار اتفاق میافتد. در Auto Iris مقدار نور دریافتی به صورت پیوسته کنترل شده و سعی میشود مقدار ثابت و مناسبی داشته باشد. قیمت Iris اتوماتیک نسبتاً بالاتر از نوع دستی یا ثابت است ولی کیفیت تصویر دریافتی در طول روز و شب بالا است.
Auto Iris خود با توجه به نحوه کنترل آن دو نوع متفاوت دارد:
الف) DC Iris: دریچهIris توسط مدار داخلی کنترل میشود (موتور باز و بسته کردن دریچه در دوربین قرار دارد)
ب) Video Iris: دریچه Iris توسط مدار کنترل کننده موجود در لنز دوربین کنترل میشود (موتور کنترل کننده در داخل لنز قرار دارد)
-
P-Iris:
پیشرفته ترین مدل Iris است و کنترل لنز کاملاً خودکار و هوشمند است. مجهز به سنسور تشخیص نور هستند. عملکرد این نوع Iris بسیار شبیه عنبیه چشم بوده و در محیطهایی بسیار حساس مثل انبار مهمات و مراکز مهم نظامی، آزمایشگاهها، اتاقهای عمل و غیره مورد استفاده قرار میگیرند.
مهمترین مسئله در مورد Iris دوربین مداربسته استفاده از نوع Iris متناسب با نور محیط محل نصب و استفاده از دوربین مدار بسته است. به طور مثال برای محیطهایی که نور دائمی و یکسانی دارند مثل اتاقهای کنترل و حراست، بیمارستانها و برخی کارخانجات استفاده از Iris ثابت یا تنظیم دستی با توجه به قیمت مناسب و طول عمر زیاد توصیه میشود ولی در برخی محیطها که پیوسته نور آن کم یا زیاد میشود و نیز تهیه تصویر با کیفیت اهمیت دارد معمولاً از لنزهایی با Iris تنظیم خودکار یا P-Iris استفاده میشود. در محیطهایی با دوربین مدار بسته مخفی استفاده از لنز P-Iris توصیه میشود.